Pathian hnaih (Sam 73:28)
By Lalnuntluanga Ralte
Mihring nunah hian lungngaina te, manganna te leh harstna hrang hrang kan tawk theuh thin. Chutiang hun a lo thlen chuan min tanpuitu tur leh min hnemtu tur kan zawng fo thin. Pathian hnaih nia kan in hriat viau lai pawh hian kan lo hnaih tak tak lo fo thin niin a lang. Chu vang chuan vawiin hian “Kei atan erawh zawng Pathian hnaih hi a tha a ni” (Sam 73:28) tih thu hi tawitêin kan sawi dawn a ni.
Sam no.73 hi Asapha phuah ni a. Sam Buah hian a fakna hla 12 lai a awm a ni. Asapha hi Levia fa, Gersoma thlah kal zel a mi Berekia fapa a ni (I Chro. 6:39). Lal Davida’n levia ho puipate hla sa mite, til tum rik mi perhkhuang te, tingtang te, darbenthekte nena ring tak leh hlim taka hla sa tûr ruat tir a, levia chi tena an ruat chhuahte zinga pakhat a ni (I Chro. 15:17). Tin, Lalpa bâwm hmaa rawngbawl tûr leh LALPA, Israelte Pathian chu hre renga amah fak tûr leh a hnêna lâwmthu sawi tûr Levi-ho thenkhat a ruatte hotu a ni bawk (I Chro. 16:4-5). Tunlai hunah chuan Biak ina zai hruaitu kan tih ang dinhmuna ding hi a ni ang. Mi ropui leh fing tak, mihring nun awmzia hre chiang tak a ni tih a fakna hla atangte hian a hriat thei a ni. Asapha hian engvanga Pathian hnaih hi ṭha ti nge a ni a, he thu sawi tur hian eng dinhmunah nge a din? A chanchin leh a hun tawnah Pathian hnaih hi a tha a ni ti turin tawnhriat (experience) a nei ve reng em? Zawhna tam taka awm thei a ni. Heng zawhnate hi kan chhang vek hman dawn lova, chuvang chuan tawitêin ka’n sawi dawn a ni.
Sam 73:28-a “Pathian hnaih” tih hi Bible tawngkamah chuan “qirâḇaṯ ’Elōhîm” tih a ni a. Chu mi awmzia chu “Pathian pan” emaw “hmachhawn” emaw tihna a ni. He tawngkam hi Deut. 2:37; Isa. 58:2; Lam. 3:57 leh Dan. 7:16-ah te hman a ni bawk a. Mizo Bible-ah chuan “hnaih” tia lehlin vek a ni. “qirâḇᾱṯ” (khirâbât) tih thumal hi hetiang hian hman a ni.
1) Mi thusawi hre thei tura beng chhi a kan va hnaih [Physical movement] ang hi.
2) Thuthlung hlui huna puithiamten Lalpa rawng an bawl dawna maicham an va hnaih sawi na.
3) Mihringina Pathian a panna emaw, hnaih tura sawmna/auhna tawngkam a neih ang chi hi a ni leh a.
He thu ina a tum ber ni a lang chu mi va ṭhut hnaiha va biak nel lam ni lovin; rilru hahna, harsatna leh beidawnna avanga lungngaihna leh hrehawmna neia mangang, tanpui theitu Pathian hmachhawn a, va panna hi a ni. Pathian hnena intukluhna, rinna nena Pathian tanpuina beisei a, amah va pan, va hnaih/hmachhawn tih a kawk thei awm e.
He Sam ziaktu Asapha ngei pawh hian Pathian hnaihlotute thlirna tlang aṭangin khawvel hi a thlir ve a, mi sualte vanneihzia a hmuh chuan a awt ve a “Ka ke pente hi a tlei lek lek a ni” (ch.2) a ti a ni kha. A nun kawng a buai vê phat phat ṭhin thu a sawi a ni. Chung mite chu lungngaihna leh manganna an tawh lai pawhin tuar ve awm pawn an lang lova, Chapo takin an tawng a, rilru hah awm pawhin an lang lo. An ropui tual tual a, thinlunga duhthusam aia nasa an nei nite pawhin a hria a ni. A awt ve ngawih ngawih a ni tih a chiang reng mai. Chumi a nih avang chuan “ka thinlung hi a lungngai a, Ka rilruah pawh chhun angin ka awm si a” (ch. 21) a ti hial a ni. Mahse a ngaihtuah vang vanga vanah pawh leiah pawh Pathian lo chu pana han innghahna/belh tur dang reng reng a hre lo a ni chu! Mihring nun hi a hmu chiang hlein ka hria.
Vawiina Isua ringtute hian Pathian hnaih ṭhat lohna hria kan awm em? Chu mi kha mi hun leh hmunah khan kan nun hian Pathian hnaih ṭhatlohna leh ṭhatna a lo tawnhriat ṭheuh tawh ka ring a ni. Kan chhut let duh chuan Pathian kan hnaih loh avanga kan tuarna te, amah kan hnaih avanga malsawmna leh hlimna kan chante pawh a awm ve tawh ngei ang. Vawiin hian kan nunah kawvel hi a mawi a ni thei e, in leh lo ropuite hi a awhawm a ni thei e, nulat tlangval nawm chenna hi a thlum a ni thei e, thiamna leh finna hian awmzia a nei a ni thei, nimahsela Pathian hnaihlotu kan nih ngai chuan hlimna nia kan hriate hian boralna kawng min zawh pui ngei ang.
Ringtu nun chu harsat mangan, chuah leh ngui, hlim leh lawm lai pawha Pathian pana hnaih tlat thin nun hi a ni. Chumi anih avang tak chuan vawiina Isua ringtu, eizawnna, kan nitin mamawh sum leh pai, thiamna leh finna nei tura hringnun zawh mekte hian kan tun vawiin hun atan zela ṭangkai leh hlu chu hei hi a ni “Kei atan erawh zawng Pathian hnaih hi a tha a ni” tih hi. Lungaihna, beidawnna leh hreawmna awhna sual avang emaw, kan thian /kan chhung te hnen atang a ni emaw, kan ei zawnna emaw, kan ngaihzawngteah a ni emaw eng pawh ni se Pathian hi kan hnaihin kan pan ngam ve zel ang ngem? Chuvangin, Isua ringtute hian kan nun kaihruaitu atan “Kei atan erawh zawng Pathian hnaih hi a ṭha a ni” kan ti thei ang ngem le? Chu chu kan inzawhna nise. A chhanna chu mimal tinte zalenna a ni e.
No comments:
Post a Comment