THLARAU THIANGHLIM HI MINUNG (Person) A NI EM?
Mi tam takin ThlarauThianghlim hi mak leh danglam, hriat thiam har tak niin an ngai a. Mithenkhatinminung ni lo nimahsela mi thununtheihna nei lawi si niin an ngai bawk a, thenkhatin a awm an ring lo. Mithenkhat ve thung chuanengnge a niha?Tunge a nih?lah an chiang lo em emthung a. Nimahsela Bible hian chiang takin ThlarauThianghlim hi minung (person) a nih thu a sawi. Minung (person) hi mahniaze hrang leh thil tum hrang, thawh leh thil tih hrang nei tiinsawifiah ta ila a tha awm e.Chutiang a nih avang chuan mi thenkhattenThlarauThianghlimhian kutte, mitte, kete a nei turah an ngaihruat thin. Hêng thilte hi minung (person) chhinchhiahna a ni lo. Minung (person) dik tak awmzia chu hriatna leh ngaihtuahna leh kawng hmang neiathil tih tumnaze nei tiin sawi ta ila a chiang awm e.
ThlarauThianghlim hi minung a nihna kawng rukin lo sawi dawn ta ila-
1) ThlarauThianghlim hian minungzia leh nihna bik a nei.
2)
ThlarauThianghlim hian minunganginthil a ti.
3)
ThlarauThianghlimhi minungangangaih a ni.
4)
ThlarauThianghlim hian minunganginrawng a bawl
5)
ThlarauThianghlim hi minungdangtenenainzawmanga sawi a
ni.
6)
ThlarauThianghlim hi Pathian
pakhataminungpathumawmtezingapakhat a ni.
ThlarauThianghlimzia leh nihphung i lo chhuizau dawn the ang.
1) ThlarauThianghlim hian minungzia leh nihna bik a nei – Bible-ahThlarauThianghlim hian mihringtenazia leh nihna bik kan nei ang hian minungzia leh nihna a nei tih chiang takin hmuh theiin a awm. Bible hian ThlarauThianghlim hi ngaihtuahna leh hriatna nei, rilruatum nei, vei nei, duhthlanna nei minnung angina a sawi a ni.
a) ThlarauThianghlim hi ngaihtuahahriatna nei a ni – Bible hian ThlarauThianghlim hi ngaihtuahna leh hriattheihnabikneiafing a nih thu a sawi a, hei hi minung a nihna a ni. 1 Korinth 2:10-11 “Keini erawh chu Pathian Thlarauvinchûng chu min hriattir ta a ni; Thlarauchuanengkim, Pathian thurilte pawh a chhui chhuak thin. Mirhingthute chu mihringrilru, a chhunga awm vêk lo chuanmihring zingah tunge hria ang?Chutiang bawkin Pathian thute chu Pathian Thlarauvêk lo chuantu man an hrelo”hian Pathian Thlarauhmel land an a sawi chiangviau mai. Mihringtumahin Pathian rilru kan hrethiam hauh lo. Nimahsela Bible chuanThlaruaThianghlimin a tih theih thu a sawi si. ThlaarauThianghlimchuanngaihtuahahriatna, chhuitheihnaleh engtiahman tur nge tih a hre thei a ni. Hêng thil hian minung a nihzia a lantir a ni. ThlarauThianghlimchuan Pathian thurukthuk tak tak pawh a chhui chhuak thei a, chu churingtutehnenah a puang thin.
b) ThlarauThianghlim hian duh zawng/tum lam neiinthil ti thin – Rom 8:27 “Tin, Pathian duh ang zawng zêlin mi thianghlimte chu (Pathian mite chu) a Thlarauvin a tawngtaisak thin avangin, Mihringrilru leh thinlung en fiahtu Pathian chuanThlarau duh zawng chu a hre thin”
c) ThlarauThianghlim hian hmangaihna a neia a pe thei- Rom 15:30 “Unaute u, Kan LalpaIsua Krista leh Thlarau (ThlarauThianghlim) hmangaihnazarah Pathian hnena min tawngtaipui ngat ngat turin ka ngên a che u. Krista hmangaihna ThlarauThianghlim kal tlangin kan hmu thei a ni.
d) ThlarauThianghlim hi tihlungngaih theih a ni- Isaia 63:10 “Nimahsela an (Lalpa mite) hel a, a thlarauthianghlim chu an tilungngai ta a; chuvângin an hmelma a lo ni ta a; amah (Thlarau) ngeichuananmahni chu a bei ta a ni. Sualna hian ThlarauThianghlim hi a tilungngai a. Minung lo a lung ngaih theih loh.
e) ThlarauThianghlim hi tihvui theih a ni. Hebrai 10:29 “Pathian fapa rap bet a, thuthlungthisen, amah tihthianghlimna chu thilnarânaruat a, khawngaihnaThlarautivuitu chu….” Mihringtena kan chhawndanazirinThlarauThianghlim pawhin min chhawn ve thei.
f) ThlarauThianghlim hian duh a thlang thei –ThlarauThianghlim hian a duhsaktehnenah a duh zawng thlanginthlarauthilpek a pe thei. Hêng-finna, hriatna, rinna, tihdamtheihna, thuhriltheihna, thilmaktihtheihna etc. te hi mi chi hrang hrangah a pe thei. Thlarauthilpektepetu hi ThlarauThianghlim a ni. (1 Korinth 12:11).
2) ThlarauThianghlim hian minunganginthil a ti–ThlarauThianghlim hian lemchanathil tih ang mai mainilo, minungthil tih chiahinthil a ti thin.
a) BibelchuanThlarauThianghlim hian a zirtir tih thu a sawi a ni. 1 Korinth 2:13-ah chuan “Mihringfinnazirtirthua sawi lovin, Thlarauzirtirnathua sawi zawkin, Thlarau lam thute chu thlarau lam mite hnenahhrilhfiahin, chûngthil min pek thute pawh chu kan sawi thin.” He Thlarau hi Pathian Thlarau Krista ringtute zirtirtua chu a ni.Isuangei pawh khan “Chutihhunah tak chuanengtia sawi rem tur ngeThlarauThianghlimin a hriattir ang che u” (Luka 12:12) tiinThlarauThianghliminringtute a zirtir tur thu a sawi. Isuathuhriattirtu hi ThlarauThianghlim a ni, (Johana 15:26). Isuaringtuteengkim zirtirtua tur a ni, (Johana 14:26). ThlarauThianghlim hi Isuaringtutezirtirtu a ni.
b) ThlarauThianghlim hi ringtutehruaitu a ni – Pathian fate hruaitu chu ThlarauThianghlim hi a ni. “PathianThlarauhruaia awm apiangte chu Pathian fate an ni (Rom 8:14). Paula pawh hun harsa a neihtur thuhriattirtu leh chumihmunahruaituThlarauThianghlim a ni.
c) ThlarauThianghlim hi ringtutethlamuantu a ni. Thlarauthianghlim rawngbawlna pawimawh tak pakhat chu ringtutethlamuan leh tanpui hi a ni. Chu chuIsuangeiin a sawi, “Ka kal in tan a tha e, ka kal lohchuanThlamuntu chu in hnenah a lo kal dawn si lo, ka kal erawh chuan in hnenah ka rawntir ang” (Johana 16:7).
ThlarauThianghlim hian thu a pe thei – ThlarauThianghlim hian zawmngei tur thupek a pe thin. “Tin, Thlarauchuan Philip-a hnenah, “Saw tawlailir saw vahnaih la, vazawm/pâwlrawh” (Tirhkohte 8:29).Minunglovinthupek an pe thei lo. Petera pawh ThlaruaThianghliminthupek a pe, “Chutichuan tho la, chhuk la, engmahringhlellovinanmahni zui rawh, anni chu ka tirh an ni e..” (Tirhkohte 10:20). Paula vek hi Aisarama kal ThlarauThianghlimin a khap, “Tin, ThlarauThianghlimin Asia ramathuhril a khapavangin; ….(Tirhkohte 16:6). ThlarauThianghlim vek hian Kohhrana rawngbawl tur a ruat thei bawk “Pathian Kohhranho, amathisena a leite chu châwm turin, nangmahni leh in hotute zawng zawng chungah chuanfimkhurrawh u, ThlarauThianghlimin an chungahotuah a siam che u hi.”(Tirhkohte 20:28).